YENİ COST PROJEMİZ KABUL EDİLDİ

GTÜ Biyomühendislik Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Barış BİNAY’ın yürütücüsü olduğu “İndirgeyici aminasyon aktivitesi arttırılmış, immobilize, mutant L-alanin dehidrogenazlar kullanarak α-keto asitlerden yapay aminoasitlerin tek basamakta eldesi” başlıklı proje TÜBİTAK tarafından desteklenmiştir. Proteinik olmayan/yapay amino asitler (YAA), ilaç endüstrisinde önemli farmasötik kimyasalların üretimi için çok değerli bir öncül ya da farmasötik etkiye sahip endüstriyel moleküllerin enzimler ile sentezlenmesi konusunu oluşturmaktadır. İlgili literatür ve çok boyutlu hesapsal yapı analizleri kullanılarak; seçilen L-AlaDH’lar içinde indirgeyici aminasyon aktivitesi en yüksek L-AlaDH için indirgeyici aminasyonda etkili katalitik bölge önerilecektir. Katalitik bölgeyi oluşturan amino asit pozisyonları, yarı rasyonel tasarım tekniğinin kombinatoryal aktif bölge doyurma testi (CAST) bazlı bölge doyumlu mutagenez (ISM) metodu için aday amino asit pozisyonları olarak seçilecektir. ISM/CAST ile elde edilecek mutant AlaDH’ların seçilen pirüvat türevlerine (α-ketovalerat, α-ketobütirat ve α-ketokaproat) karşı aktivitesi en yüksek yabanıl tip L-AlaDH’ın indirgeyici aminasyon aktivitesinin, projede çalışılan L-AlaDH’lardan daha iyi hale getirilmesi planlanmaktadır. Bu sonuçlardan hareketle projenin amacı, protein mühendisliği ile mevcutlarına göre indirgeyici aminasyon aktivitesi arttırılmış, immobilize edilmiş mutant AlaDH’ların kullanımıyla L-alanin türevleri seçilen yapay amino asitlerin asimetrik olarak daha verimli şekilde bir basamakta sentezlenmesi olarak belirlenmiştir. Bu çalışmanın sonuçları, uluslararası literatüre, ülkemizin ve üniversitemizin bilimsel gelişimine birçok yönden önemli katkılar sunacaktır. Seçilen α-keto asitlere karşı katalitik aktivitesi arttırılmış mutant AlaDH’ların ve immobilize formlarının, katma değeri yüksek biyokatalizörler olarak patentlenmesi ve ticarileştirilmesi hedeflenmektedir. Ayrıca proje çıktılarıyla daha büyük ölçekli ilaç etken maddelerinin tasarımına, sentez yöntemlerinin geliştirilmesine ve sentezlenen bu yeni moleküllerin yapılarının spektral yöntemlerle aydınlatılmasını içeren farmasötik endüstriyel uygulamalarının/projelerinin geliştirilmesine de katkı sunulması hedeflenmektedir.